Rus donanması Tartus’tan çekildi mi?

Öncelikle, sahneyi doğru kurmamız gerekiyor. Sahnenin adı, Akdeniz. Akdeniz’in toplamda 3 adet giriş-çıkışı var: Cebelitarık Boğazı, İstanbul Boğazı ve Süveyş Kanalı. Bu üç “kapı”, soruşturmacı gazeteciler tarafından tutulmuş durumda ve sürekli izleniyor. Son verilere göre Akdeniz’den çıkış yapan herhangi bir Rus gemisi bulunmuyor. Ama giriş yapan var.

AKDENİZ’E GİRİŞ YAPTIĞI BİLİNEN RUS GEMİSİ: YANTAR

Hatta, Yantar isimli Rus istihbarat gemisi, 25 Kasım 2024’te Cebelitarık’tan Akdeniz’e giriş yaptı ve en son olarak 27 Kasım’da Algiers Limanı’nda görüldü. Bu geminin denizaltı kabloları ile ilgili görevler alabiliyor olması, özellikle son dönemde yaşanan denizaltı iletişim kablosu sabotajları da düşünüldüğünde kaşlarımızın kalkmasına sebep oldu. Bu son gemi, yani Yantar ile birlikte, Akdeniz’deki Rus gemisi sayısı 7’ye yükselmiş durumda. Geri kalan 5 gemi ve 1 denizaltının hepsi (genellikle) Tartus limanında ve Yantar’ın da birkaç gün içinde onlara katılmaması için bir sebep yok. 

AKDENİZ’DEN ÇIKIŞ YAPTIĞI “İDDİA EDİLEN” RUS GEMİSİ: YELNYA

Şimdi bir diğer gemiyi, Tartus’ta bulunan 5 gemi ve 1 denizaltı arasından, İngiliz soruşturmacıların 2 Aralık 2024 günü tahliye edildiğini iddia ettikleri Yelnya gemisini inceleyelim. Her şeyden önce, İngilizlerin bu hipotezlerini destekleyecek açık kaynaklarda herhangi bir veri bulunmuyor. Raporlarında kullandıkları Yelnya gemisinin limandan ayrılırkenki görselinin ise yıllar önce çekilmiş eski bir fotoğraf olduğunu saptadık. Yelnya, bir yardımcı gemi ve diğer gemilerin bakımlarında kullanılıyor.

İngiliz meslektaşlarımızın raporu, 2 Aralık 2024’te Yelnya gemisinin (herhangi bir kaynak veya kanıt göstermeden) limandan ayrılmış olması iddiası; ve diğer gemilerin de limandan ayrılmasının olası olması fikri üzerine kurulu. Bu  kanıya en başta nereden vardıklarını anlamak oldukça güç. Zira bu zaten aşağıda göstereceğimiz gibi, sık yaşanan bir durum.

GENEL UYDU ANALİZİ

Geçmiş uydu görüntülerini analiz ettiğimizde, bazen tamamen, bazen de kısmen boşaldığı; gemilerin orada olmadığını görebiliyoruz. Daha sonra geri geldikleri edindiğimiz görüntülerle sabit. Yani, bir veya birkaç geminin o anda orada olmaması, pek de anormal değil.

18 KASIM 2024 | UYDU ANALİZİ

Kronolojik olarak uydu analizi yapacak olursak, Tartus Limanı üzerinde 18 Kasım 2024’e ait, edindiğimiz uydu görüntüsünde Amiral Golokov dışında herhangi başka bir gemi göremiyoruz. Bu bilgi, İngilizlerin raporunda bulunmuyor. Ancak bu orayı terk ettikleri anlamına gelmiyor. Dediğimiz gibi, bu tarz “eksilişler” ve “geçici yok oluşlar” daha önce de sık sık yaşanıyordu. 

30 KASIM 2024 | UYDU ANALİZİ

30 Kasım 2024’te Airbus uyduları aracılığıyla İngiliz araştırmacılar tarafından çekilen ve soruşturmalarının belkemiğini oluşturan verilerden biri olan uydu fotoğrafında, Rusya’nın Akdeniz’deki (yeni giren Yantar hariç) tüm gemilerini Tartus limanında görebiliyoruz. Aşağıdaki görsel ve açıklamalar direkt olarak onların raporundan alındı.

Aşağıdaki karşılaştırmamızda da göreceğiniz gibi, 18 Kasım’da gemiler orada değildi; ancak 30 Kasım’da hepsi oradaydı. Kırmızı ile işaretlediklerimiz, 18 Kasım’daki uydu görüntüsünde de eksik. (Yani arada sırada orada görünmemeleri, iddia edilenin aksine, oldukça normal.)

1 ARALIK 2024 | UYDU ANALİZİ

LANDSAT-8 uydusunun 1 Aralık sabahı çektiği uydu görüntüsüne Pansharpen filtresi ile baktığımızda, tüm gemilerin yerinde olduğu görülebiliyor. Bu olgu, İngilizlerin raporunda da belirtilmiş ve bilgiyi bağımsız olarak kendimiz de doğrulayabiliyoruz. Yani 30 Kasım’ı 1 Aralık’a bağlayan geceyi de bu limanda geçirdiklerini kesin olarak söyleyebiliyoruz. (Ki, zaten beklenen de bu ve bir anormallik görünmüyor.)

2 ARALIK 2024 | İDDİALAR

Girişte de bahsettiğimiz üzere, açık kaynak istihbaratı teknikleri ile doğrulayamadığımız bir şekilde, Yelnya gemisinin limandan tahliye edildiği ve 2 Aralık günü bölgeden ayrıldığı iddia ediliyor. Raporda, bu iddiayı desteklemek için kullanılan görselin ise yıllar öncesine ait olduğunu saptadık. Üstelik, İngiliz soruşturmacılar, diğer gemilerin de Yelnya’yı takip edeceğini ve Tartus’u tahliye etmelerinin olası olduğu öne sürülüyor.

3 ARALIK 2024 11:22 UTC+3 | UYDU ANALİZİ

İlk iddiaları (Tartus’un tahliye edildiği iddiası) destekleyen ek bir rapor yayımlayan farklı İngiliz soruşturmacılar ise 3 Aralık 2024 sabah yerel saatle 11:22’de çekilmiş, elimizdeki en net uydu görüntüsünü analiz etti. Bu görselde, limanın askeri kanadında tek bir gemi bile kalmadığı görüldü ve bu, ilk İngiliz araştırmacıların “öngördüğü” şekilde tüm unsurların tahliye edildiğine dair bir bulgu olarak sunuldu.

3 ARALIK 2024 | TATBİKAT | GÖRÜNTÜ ANALİZİ 

İngiliz soruşturmacıların gözden kaçırdığı detay ise, 3 Aralık sabahı orada hiçbir geminin olmamasının asıl sebebinin, o sabaha planlanmış tatbikat olabileceği ihtimaliydi. Tartus’taki Rus donanması, gerçekten de dün sabah yukarıdaki uydu fotoğrafı çekilmeden hemen önce limandan ayrıldı. Ancak bunun sebebi, tatbikattı. Bu, bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından “Kaçıyoruz demiyorlar da tatbikat diyorlar!” şeklinde yorumlandı. Durum bu olsaydı, geri dönmemiş olurlardı. Peki geri döndüler mi?

Bu tatbikatın görüntülerini (sosyal medyada bulup) analiz ettiğimizde, 456 numaralı Amiral Golovko gemisini, 3 Aralık tarihli bu videoda görebiliyoruz. Bu görüntülerin, günün (dün) hangi saatinde çekildiğini anlamamız önemli, zira göreceğiniz üzere, elimizdeki en güncel görüntüler (uydular yeniden geçene kadar) bu görüntüler. Ve videonun saatini doğrulayabilirsek, İngiliz soruşturmacıların en son uydu görüntülerinden yola çıkarak öne sürdükleri “tamamen tahliye edilmiş olma” hipotezini çürütebiliriz. 

3 ARALIK 2024 | GÖRÜNTÜ ANALİZİ | GEOLOCATION

Önce, tatbikat sonrası çekilen videoda limana girerken birkaç saniyelik bir kesite sahip savaş gemisinin limanın tam olarak neresinde olduğunu bulalım. Videoda (aşağıdaki görselde, üstteki görsel) geminin ön iskele tarafında özel bir şekli olan bir bina; arka iskele tarafında ise sarı ve büyük bir vinç görülüyor. 

Yani, gemi tam da olması gereken yerde; limanın askeri kanadında görünüyor. Tatbikata gidip sonra da geri geldiği anlaşılıyor. Peki bu görsel sabah mı çekildi akşam mı? Bunu, iddialara bakmadan gölge analizi ile test edebiliyoruz.

3 ARALIK 2024 | GÖRÜNTÜ ANALİZİ | CHRONOLOCATION

Yukarıdaki tatbikat videosunu analiz ettiğimizde, referans alabileceğimiz bazı objelerin de olduğu, limanın da göründüğü bir anda gölgelerin olduğunu fark ettik. Bu gölgeler, “tatbikattan sonra geri dönüş” videosunun tam olarak hangi saatte çekildiğini anlamamız için çok kıymetli.

Bu sayede, İngilizlerin aynı gün 08:22’de çektikleri uydu görüntüsünden daha güncel bir bilgi olup olmadığını kesin olarak anlayabileceğiz. Eğer bu görüntüler 11:22’den önce çekilmişse; bu, elimizdeki en güncel görüntünün terk edilmiş bir liman gösteren sabah 8:22’deki görsel olduğu anlamına gelir ve İngilizlerin hipotezine destek olur. Ancak eğer görüntüler bu saatten sonra çekilmişse, bu, hipotezlerini çürütür ve Rusların hala limanda olduklarını kanıtlar.

3 Aralık 2024 günü gerçekleşen tatbikatın ardından donanmanın üsse geri döndüğü anların videosunda, üzerinde çalışmak için saptadığımız gölge, (zoom yaptığınızda görebileceğiniz) limandaki bir aydınlatma direğinin gölgesi. Bu gölgenin yönü römorkörün gölgesinin yönüyle de uyuşuyor ve gölge tabiatını doğruluyor. Geminin konumunu önceki bölümde bulduğumuzdan, gölgesini gördüğümüz direğin tam olarak limandaki hangi direk olduğunu saptayabiliyoruz. Bu da bize, uydu programları aracılığıyla gölgeyi replike etme ve azimuth değerini ölçme fırsatı veriyor. Analizimizi gerçekleştirdiğimizde, gölgenin azimuth değeri 242 derece olarak görülebiliyor. Bu veriyi çeşitli astronomi programlarına koyduğumuzda ise gemilerin üsse geri döndükleri zamana dair oldukça iyi bir fikrimiz oluyor: Yerel saatle 17:22.

SONUÇ

Akdeniz’deki Rus donanması geçtiğimiz günlerde bir gemi artmıştır. Yeni eklenen gemiye, denizaltı iletişim kabloları bağlamında dikkat edilmesi gerekmektedir. Tartus limanındaki Rus gemileri, daha önce de uydu görüntülerinde ara ara eksilmiş veya yok olmuş; ancak sonra geri dönmüşlerdir. İngiliz OSINT raporlarında iddia edilenin aksini kanıtlar şekilde, raporlarında en son sundukları “boş bir liman” gösteren uydu fotoğrafından 6 saat sonra çekildiğini saptadığımız görüntülerde, gemilerin hala limanda olduğu kanıtlanmıştır. Rus donanmasının Tartus’u şu anda tahliye ediyor olduğuna veya Rusya’nın güçlerini Akdeniz’den kaydırıyor olduğuna dair belirgin bir işaret tarafımızca saptanmamıştır ve tedbirlerin elden bırakılmaması tavsiye edilmektedir.