- info@osintturk.org
- İstanbul
Menu
ORTA DOĞU MASASI | OSINT RAPORLARI
8 Aralık 2024 | Suriye | Cengiz Büyükuncu
Suriye’de başlayan ve BAAS rejimini sonlandıran devrim hala devam ederken Rus donanmasının Akdeniz’deki tek deniz üssü olan Tartus limanından çekiliğ çekilmediği merak konusu olmaya devam ediyor. İngiliz donanma OSINT’i uzmanlarının iddialarını test ettik ve belgeleriyle çürüttük.
-Cengiz Büyükuncu
Öncelikle, sahneyi doğru kurmamız gerekiyor. Sahnenin adı, Akdeniz. Akdeniz’in toplamda 3 adet giriş-çıkışı var: Cebelitarık Boğazı, İstanbul Boğazı ve Süveyş Kanalı. Bu üç “kapı”, soruşturmacı gazeteciler tarafından tutulmuş durumda ve sürekli izleniyor. Son verilere göre Akdeniz’den çıkış yapan herhangi bir Rus gemisi bulunmuyor. Ama giriş yapan var.
Hatta, Yantar isimli Rus istihbarat gemisi, 25 Kasım 2024’te Cebelitarık’tan Akdeniz’e giriş yaptı ve en son olarak 27 Kasım’da Algiers Limanı’nda görüldü. Bu geminin denizaltı kabloları ile ilgili görevler alabiliyor olması, özellikle son dönemde yaşanan denizaltı iletişim kablosu sabotajları da düşünüldüğünde kaşlarımızın kalkmasına sebep oldu. Bu son gemi, yani Yantar ile birlikte, Akdeniz’deki Rus gemisi sayısı 7’ye yükselmiş durumda. Geri kalan 5 gemi ve 1 denizaltının hepsi (genellikle) Tartus limanında ve Yantar’ın da birkaç gün içinde onlara katılmaması için bir sebep yok.
Şimdi bir diğer gemiyi, Tartus’ta bulunan 5 gemi ve 1 denizaltı arasından, İngiliz soruşturmacıların 2 Aralık 2024 günü tahliye edildiğini iddia ettikleri Yelnya gemisini inceleyelim. Her şeyden önce, İngilizlerin bu hipotezlerini destekleyecek açık kaynaklarda herhangi bir veri bulunmuyor. Raporlarında kullandıkları Yelnya gemisinin limandan ayrılırkenki görselinin ise yıllar önce çekilmiş eski bir fotoğraf olduğunu saptadık. Yelnya, bir yardımcı gemi ve diğer gemilerin bakımlarında kullanılıyor.
İngiliz meslektaşlarımızın raporu, 2 Aralık 2024’te Yelnya gemisinin (herhangi bir kaynak veya kanıt göstermeden) limandan ayrılmış olması iddiası; ve diğer gemilerin de limandan ayrılmasının olası olması fikri üzerine kurulu. Bu kanıya en başta nereden vardıklarını anlamak oldukça güç. Zira bu zaten aşağıda göstereceğimiz gibi, sık yaşanan bir durum.
Geçmiş uydu görüntülerini analiz ettiğimizde, bazen tamamen, bazen de kısmen boşaldığı; gemilerin orada olmadığını görebiliyoruz. Daha sonra geri geldikleri edindiğimiz görüntülerle sabit. Yani, bir veya birkaç geminin o anda orada olmaması, pek de anormal değil.
Kronolojik olarak uydu analizi yapacak olursak, Tartus Limanı üzerinde 18 Kasım 2024’e ait, edindiğimiz uydu görüntüsünde Amiral Golokov dışında herhangi başka bir gemi göremiyoruz. Bu bilgi, İngilizlerin raporunda bulunmuyor. Ancak bu orayı terk ettikleri anlamına gelmiyor. Dediğimiz gibi, bu tarz “eksilişler” ve “geçici yok oluşlar” daha önce de sık sık yaşanıyordu.
30 Kasım 2024’te Airbus uyduları aracılığıyla İngiliz araştırmacılar tarafından çekilen ve soruşturmalarının belkemiğini oluşturan verilerden biri olan uydu fotoğrafında, Rusya’nın Akdeniz’deki (yeni giren Yantar hariç) tüm gemilerini Tartus limanında görebiliyoruz. Aşağıdaki görsel ve açıklamalar direkt olarak onların raporundan alındı.
Aşağıdaki karşılaştırmamızda da göreceğiniz gibi, 18 Kasım’da gemiler orada değildi; ancak 30 Kasım’da hepsi oradaydı. Kırmızı ile işaretlediklerimiz, 18 Kasım’daki uydu görüntüsünde de eksik. (Yani arada sırada orada görünmemeleri, iddia edilenin aksine, oldukça normal.)
LANDSAT-8 uydusunun 1 Aralık sabahı çektiği uydu görüntüsüne Pansharpen filtresi ile baktığımızda, tüm gemilerin yerinde olduğu görülebiliyor. Bu olgu, İngilizlerin raporunda da belirtilmiş ve bilgiyi bağımsız olarak kendimiz de doğrulayabiliyoruz. Yani 30 Kasım’ı 1 Aralık’a bağlayan geceyi de bu limanda geçirdiklerini kesin olarak söyleyebiliyoruz. (Ki, zaten beklenen de bu ve bir anormallik görünmüyor.)
Girişte de bahsettiğimiz üzere, açık kaynak istihbaratı teknikleri ile doğrulayamadığımız bir şekilde, Yelnya gemisinin limandan tahliye edildiği ve 2 Aralık günü bölgeden ayrıldığı iddia ediliyor. Raporda, bu iddiayı desteklemek için kullanılan görselin ise yıllar öncesine ait olduğunu saptadık. Üstelik, İngiliz soruşturmacılar, diğer gemilerin de Yelnya’yı takip edeceğini ve Tartus’u tahliye etmelerinin olası olduğu öne sürülüyor.
İlk iddiaları (Tartus’un tahliye edildiği iddiası) destekleyen ek bir rapor yayımlayan farklı İngiliz soruşturmacılar ise 3 Aralık 2024 sabah yerel saatle 11:22’de çekilmiş, elimizdeki en net uydu görüntüsünü analiz etti. Bu görselde, limanın askeri kanadında tek bir gemi bile kalmadığı görüldü ve bu, ilk İngiliz araştırmacıların “öngördüğü” şekilde tüm unsurların tahliye edildiğine dair bir bulgu olarak sunuldu.
İngiliz soruşturmacıların gözden kaçırdığı detay ise, 3 Aralık sabahı orada hiçbir geminin olmamasının asıl sebebinin, o sabaha planlanmış tatbikat olabileceği ihtimaliydi. Tartus’taki Rus donanması, gerçekten de dün sabah yukarıdaki uydu fotoğrafı çekilmeden hemen önce limandan ayrıldı. Ancak bunun sebebi, tatbikattı. Bu, bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından “Kaçıyoruz demiyorlar da tatbikat diyorlar!” şeklinde yorumlandı. Durum bu olsaydı, geri dönmemiş olurlardı. Peki geri döndüler mi?
Bu tatbikatın görüntülerini (sosyal medyada bulup) analiz ettiğimizde, 456 numaralı Amiral Golovko gemisini, 3 Aralık tarihli bu videoda görebiliyoruz. Bu görüntülerin, günün (dün) hangi saatinde çekildiğini anlamamız önemli, zira göreceğiniz üzere, elimizdeki en güncel görüntüler (uydular yeniden geçene kadar) bu görüntüler. Ve videonun saatini doğrulayabilirsek, İngiliz soruşturmacıların en son uydu görüntülerinden yola çıkarak öne sürdükleri “tamamen tahliye edilmiş olma” hipotezini çürütebiliriz.
Önce, tatbikat sonrası çekilen videoda limana girerken birkaç saniyelik bir kesite sahip savaş gemisinin limanın tam olarak neresinde olduğunu bulalım. Videoda (aşağıdaki görselde, üstteki görsel) geminin ön iskele tarafında özel bir şekli olan bir bina; arka iskele tarafında ise sarı ve büyük bir vinç görülüyor.
Yani, gemi tam da olması gereken yerde; limanın askeri kanadında görünüyor. Tatbikata gidip sonra da geri geldiği anlaşılıyor. Peki bu görsel sabah mı çekildi akşam mı? Bunu, iddialara bakmadan gölge analizi ile test edebiliyoruz.
Yukarıdaki tatbikat videosunu analiz ettiğimizde, referans alabileceğimiz bazı objelerin de olduğu, limanın da göründüğü bir anda gölgelerin olduğunu fark ettik. Bu gölgeler, “tatbikattan sonra geri dönüş” videosunun tam olarak hangi saatte çekildiğini anlamamız için çok kıymetli.
Bu sayede, İngilizlerin aynı gün 08:22’de çektikleri uydu görüntüsünden daha güncel bir bilgi olup olmadığını kesin olarak anlayabileceğiz. Eğer bu görüntüler 11:22’den önce çekilmişse; bu, elimizdeki en güncel görüntünün terk edilmiş bir liman gösteren sabah 8:22’deki görsel olduğu anlamına gelir ve İngilizlerin hipotezine destek olur. Ancak eğer görüntüler bu saatten sonra çekilmişse, bu, hipotezlerini çürütür ve Rusların hala limanda olduklarını kanıtlar.
3 Aralık 2024 günü gerçekleşen tatbikatın ardından donanmanın üsse geri döndüğü anların videosunda, üzerinde çalışmak için saptadığımız gölge, (zoom yaptığınızda görebileceğiniz) limandaki bir aydınlatma direğinin gölgesi. Bu gölgenin yönü römorkörün gölgesinin yönüyle de uyuşuyor ve gölge tabiatını doğruluyor. Geminin konumunu önceki bölümde bulduğumuzdan, gölgesini gördüğümüz direğin tam olarak limandaki hangi direk olduğunu saptayabiliyoruz. Bu da bize, uydu programları aracılığıyla gölgeyi replike etme ve azimuth değerini ölçme fırsatı veriyor. Analizimizi gerçekleştirdiğimizde, gölgenin azimuth değeri 242 derece olarak görülebiliyor. Bu veriyi çeşitli astronomi programlarına koyduğumuzda ise gemilerin üsse geri döndükleri zamana dair oldukça iyi bir fikrimiz oluyor: Yerel saatle 17:22.
Akdeniz’deki Rus donanması geçtiğimiz günlerde bir gemi artmıştır. Yeni eklenen gemiye, denizaltı iletişim kabloları bağlamında dikkat edilmesi gerekmektedir. Tartus limanındaki Rus gemileri, daha önce de uydu görüntülerinde ara ara eksilmiş veya yok olmuş; ancak sonra geri dönmüşlerdir. İngiliz OSINT raporlarında iddia edilenin aksini kanıtlar şekilde, raporlarında en son sundukları “boş bir liman” gösteren uydu fotoğrafından 6 saat sonra çekildiğini saptadığımız görüntülerde, gemilerin hala limanda olduğu kanıtlanmıştır. Rus donanmasının Tartus’u şu anda tahliye ediyor olduğuna veya Rusya’nın güçlerini Akdeniz’den kaydırıyor olduğuna dair belirgin bir işaret tarafımızca saptanmamıştır ve tedbirlerin elden bırakılmaması tavsiye edilmektedir.
Rus donanmasının hareketleri, Suriye’nin yakın geleceğinde yaşanabilecekler hakkında fikir edinmemiz için kritik öneme sahip. Daha önce, İngiliz OSINT soruşturmacıları raporlarında “Rus donanmasının 2 Aralık’ta Tartus’u tahliye etmeye başladığına” yönelik “eksik” sonuçlara varmış ve yanlış bilgi tarafımızca düzeltilmişti.
3 Aralık’tan bugüne, Suriye’de 15 yıldır değişmeyen şeyler değişmeye hızla devam ediyor. Her gün, başka bir yerli medya kurumumuz yabancıların raporlarına kaynak vererek “Rus donanmasının ayrıldığı “iddiasını” paylaşıyor. Şimdi, o günden bu yana neler olduğuna bakarak bu hipotezi test edelim.
Öncelikle, optik dalga boyunda çalışan uyduları kullanamıyoruz, zira Tartus bu aralar bulutlu. Ancak Sentetik açıklık radarını kullanarak bulutları penetre edip altını göreceğimiz şekilde bir soruşturma dizayn ettik ve bazı sonuçlara eriştik.
SAR görüntüleri oldukça bulanıktır ve hem konum hem de uzunluk ölçümleriyle hangisinin hangi gemi olduğu anlaşılabilir. Bunun için öncelikle aynı gün çekilen bir optik ve bir SAR görüntüsünü karşılaştırarak bulanık gemilerin şekillerini kimlikleriyle eşleyelim.
İddiayı ilk ortaya atan İngiliz soruşturmacıların ticari uydular aracılığıyla 30 Kasım 2024 tarihinde çektiği “optik dalga boyundaki” görüntü aşağıda görülebiliyor.
Aynı güne ait (bulutsuz da olsa, referans almak için bunun yapılması gerekiyor) SAR görüntüsü ise aşağıda. Bu şekilde gemileri artık SAR ile tanımlayabilir ve izleyebiliriz.
Yukarıdaki uydu görüntüsünden biraz uzaklaştığımızda, yine 30 Kasım’da (yukarıdakilerle aynı gün) limanın önündeki yük gemilerini saptayabiliyoruz. Bunların kendine has şekilleri ve uzunlukları onları daha sonra da tanımlamamızı sağlayacak.
Limanın önünde sacede “4 tane” gemi olduğuna dikkat etmemiz raporun devamında önemli olacak.
Başlangıç noktamızı ve gemi referanslarımızı edindiğimize göre, artık dünyadaki en gücel OSINT raporunu oluşturmak adına daha sonra neler yaşandığını inceleyebiliriz. Aşağıda, 5 Aralık 2024 tarihli, limanın yakından çektiğimiz SAR görüntüsünü incelediğimizde, 30 Kasım’da orada olan Admiral Golovko ve Admiral Gorshkov gemilerinin limanın askeri kanadında olmadıklarını görüyoruz.
Ancak dikkat edilmesi gereken, Admiral Grigorovich’in limandan ayrılmamış olması. Ayrıca 5 Aralık’ta Yelnya ve Vyazma da hala orada.
Peki limandan ayrılan iki savaş gemisi nerede? Limandan biraz uzaklaşıp limanın önünü de görebileceğimiz daha büyük bir görüntü elde ettiğimizde, 30 Kasım’da limanın önünde saptadığımız yük gemilerine 2 geminin daha eklendiğini görüyoruz. Bu iki yeni gemi, tam da limandan eksilen iki savaş gemisinin uzunluğunda ve şekilleri de yük gemisi olmadıklarına işaret ediyor. Limandan ayrılan savaş gemilerinin limanın önünde bekledikleri ihtimali, kesinlikle göz önünde bulundurulmalı.
Hem optik hem de SAR görüntüleri dahil, çekebildiğimiz en net görüntü 6 Aralık 2024’e ait SAR görüntüsü. Limanın askeri kanadına baktığımızda, 30 Kasım’da orada olan ve 5 Aralık’ta orada olmayan gemilerin, 6 Aralık’ta da eksik oldukları görülebiliyor.
Limanın önüne baktığımızda ise, 30 Kasım’daki kontrol görüntümüzdeki 4 yük gemisinin hala limanın önünde olduğunu; 5 Aralık’ta eklenen (ve limanda eksik olan savaş gemileri olabilecek) iki gemi ise hala aynı yerde bekliyor. 6 Aralık’ta ek olarak, yeni bir yük gemisinin daha aralarına eklendiği görülebiliyor.
Rusların limandan ayrıldığı iddiaları, en azından 6 Aralık 2024 gece yarısı itibariyle hala geçersizdir.
Denizaltı, SAR görüntülerinde görülemediğinden bu analizimizin dışında bırakılmıştır ve nerede olduğuna dair bir fikrimiz yoktur.
Admiral Grigorovich, 6 Aralık 2024 tarihinde hala limandadır ve ayrıldığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.
Yardımcı iki gemi olan Yelnya ve Vyzma, 6 Aralık 2024’te hala limandaki yerlerindedir.
Ortadan kaybolduğu iddia edilen Admiral Gorskov ve Admiral Golovko, kuvvetle muhtemel limanın önünde beklemekledir. Bu iki geminin Akdeniz’in üç çıkış kapısından herhangi birinden geçtiğine dair bir bilgi olmadığından, en iyi ihtimalle hala Akdeniz’in bir yerlerinde olmaları gerekmektedir.
Ek olarak: 25 Kasım’da Cebelitarık’tan giriş yapan Yantar isimli Rus istihbarat gemisinin en son 27 Kasım’da görülmüş olduğu unutulmamalı, özellikle sualtı iletişim kablosu sabotajı dikkate alınmalıdır.
Rapomuzun yazıldığı tarihe kadar, Rus donanmasının limanı terk ettiğine dair kesin bir kanıt hala bulunamamıştır. Üstelik durumun tersini gösteren bulgular vardır.
Adresimiz
Bağdat Caddesi, Havacı Binbaşı Mehmet Sk. No:6, Kadıköy / İstanbul (34744)
İletişim
info@osintturk.org
Takipte kalın